Występuje w tropikach, jest przenoszony przez komary i budzi coraz większy lęk. Wirus zika, bo o niego chodzi, rozprzestrzenił się najbardziej w Ameryce Południowej i Środkowej. Ale zakaziło się nim też kilkuset Europejczyków. Liczba ta może wzrosnąć po powrocie kibiców z sierpniowej olimpiady w Rio de Janeiro.
Czy mamy się czego obawiać i jak chronić się przed infekcją?
Wyjaśnia dr n. med. Piotr Kajfasz specjalista chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej.
Czy mamy się czego obawiać i jak chronić się przed infekcją?
Wyjaśnia dr n. med. Piotr Kajfasz specjalista chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej.
1. Czym jest gorączka zika?
To choroba zakaźna, powodowana przez wirusa odkrytego w 1947 roku u małp z lasu Zika w Ugandzie (stąd nazwa). Ze zwierząt na człowieka przeniosły go komary. Z Afryki trafiło do Azji Południowo-Wschodniej, a stamtąd przez Oceanię do Ameryki Południowej. Nie wiadomo, kiedy dokładnie się to stało, ale problem nasilił się.
W roku 2015 po przyjeździe do Brazylii tysięcy kibiców, piłkarskich z wielu krajów.
Przemieszczanie się ludzi po świecie sprzyja zakażeniom, ponieważ to człowiek jest źródłem wirusa. a komar tylko go przenosi.aosi Robią to głównie dwa gatunki tych owadów z rodzaju AEDES żyjące w gorącym klimacie (Aedes aegypti i Aedes albopictus).
Wirus zika jest spokrewniony z drobnoustrojami wywołującymi choroby tropikalne, m.in. dengę, żółtą gorączkę czy gorączkę Zachodniego Nilu.
2. Jakie są objawy i skutki choroby?
Zazwyczaj jest to choroba łagodna.
Większość zakażonych (ok. 80 proc.) nie ma żadnych symptomów. U co piątej osoby występują grypopodobne: bóle mięśni i stawów, gorączka (do 38–39 °C), zapalenie spojówek (zaczerwienienie i pieczenie oczu), wysypka. Pojawiają się ok. 7–10 dni od zakażenia, a po tygodniu lub dwóch mijają.
Rzadko zdarzają się powikłania neurologiczne – uszkodzenie osłonek nerwów i (często przejściowe) osłabienie mięśni (tzw. Guillaina-Barrego). Wirus najgroźniejszy jest dla ciężarnych. Może bowiem przeniknąć przez łożysko do krwiobiegu dziecka i uszkodzić rozwijający się mózg. Efektem głowie (mikrocefalia), czyli zmniejszony rozmiar czaszki, z czym wiąże się wysokie ryzyko upośledzenia umysłowego (zaledwie 15 proc. dzieci z małogłowiem rozwija się prawidłowo). W ostatnim roku w Brazylii urodziło się ponad trzy tysiące dzieci z tą wadą. To 15 razy więcej niż w latach poprzednich.
To choroba zakaźna, powodowana przez wirusa odkrytego w 1947 roku u małp z lasu Zika w Ugandzie (stąd nazwa). Ze zwierząt na człowieka przeniosły go komary. Z Afryki trafiło do Azji Południowo-Wschodniej, a stamtąd przez Oceanię do Ameryki Południowej. Nie wiadomo, kiedy dokładnie się to stało, ale problem nasilił się.
W roku 2015 po przyjeździe do Brazylii tysięcy kibiców, piłkarskich z wielu krajów.
Przemieszczanie się ludzi po świecie sprzyja zakażeniom, ponieważ to człowiek jest źródłem wirusa. a komar tylko go przenosi.aosi Robią to głównie dwa gatunki tych owadów z rodzaju AEDES żyjące w gorącym klimacie (Aedes aegypti i Aedes albopictus).
Wirus zika jest spokrewniony z drobnoustrojami wywołującymi choroby tropikalne, m.in. dengę, żółtą gorączkę czy gorączkę Zachodniego Nilu.
2. Jakie są objawy i skutki choroby?
Zazwyczaj jest to choroba łagodna.
Większość zakażonych (ok. 80 proc.) nie ma żadnych symptomów. U co piątej osoby występują grypopodobne: bóle mięśni i stawów, gorączka (do 38–39 °C), zapalenie spojówek (zaczerwienienie i pieczenie oczu), wysypka. Pojawiają się ok. 7–10 dni od zakażenia, a po tygodniu lub dwóch mijają.
Rzadko zdarzają się powikłania neurologiczne – uszkodzenie osłonek nerwów i (często przejściowe) osłabienie mięśni (tzw. Guillaina-Barrego). Wirus najgroźniejszy jest dla ciężarnych. Może bowiem przeniknąć przez łożysko do krwiobiegu dziecka i uszkodzić rozwijający się mózg. Efektem głowie (mikrocefalia), czyli zmniejszony rozmiar czaszki, z czym wiąże się wysokie ryzyko upośledzenia umysłowego (zaledwie 15 proc. dzieci z małogłowiem rozwija się prawidłowo). W ostatnim roku w Brazylii urodziło się ponad trzy tysiące dzieci z tą wadą. To 15 razy więcej niż w latach poprzednich.
3 W jaki sposób można się zakazić wirusem?
Najczęściej przez ukłucie komara. W naszym klimacie nie ma takiego ryzyka. Bo zarówno wirus, jak i przenoszące go owady potrzebują do życia wysokich temperatur. Nawet jeśli podczas wakacji w tropikach ukąsi cię komar, nie oznacza to zakażenia ziką. Po pierwsze nie każdy owad jest nosicielem wirusa. Po drugie na tym samym obszarze występują gatunki komarów, które go nie przenoszą. Możliwe jest też zakażenie się od osoby zainfekowanej, ale tylko w razie kontaktu z jej krwią lub podczas stosunku. Dotychczas jednak potwierdzono pojedyncze przypadki tego typu zakażeń. Wirus nie przenosi się drogą kropelkową, gdy ktoś np. kicha albo kaszle.
Najczęściej przez ukłucie komara. W naszym klimacie nie ma takiego ryzyka. Bo zarówno wirus, jak i przenoszące go owady potrzebują do życia wysokich temperatur. Nawet jeśli podczas wakacji w tropikach ukąsi cię komar, nie oznacza to zakażenia ziką. Po pierwsze nie każdy owad jest nosicielem wirusa. Po drugie na tym samym obszarze występują gatunki komarów, które go nie przenoszą. Możliwe jest też zakażenie się od osoby zainfekowanej, ale tylko w razie kontaktu z jej krwią lub podczas stosunku. Dotychczas jednak potwierdzono pojedyncze przypadki tego typu zakażeń. Wirus nie przenosi się drogą kropelkową, gdy ktoś np. kicha albo kaszle.
4 Jak sprawdzić, czy nie chorujesz na zikę?
Jeśli zauważyłaś niepokojące objawy, a ostatnio byłeś w tropikach, powinnieneś zgłosić się do izby przyjęć najbliższego szpitala zakaźnego. Specjalista najpierw wykluczy inne groźne choroby tropikalne o podobnych objawach (malarię, dengę). A w razie potrzeby wypisze skierowanie na badanie na obecność przeciwciał wirusa zika (możesz je zrobić nie wcześniej niż dwa tygodnie po zakażeniu). W Polsce wykonuje je Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie (cena badania 510 zł), a także laboratoria sieci Alab (cena 131 zł). Niestety jeszcze nie wiadomo, jak długo wirus może utrzymywać się w organizmie i zakażać.
5 Na czym polega leczenie?
Nie ma leków, które zabijają wirusa, terapia polega na łagodzeniu objawów choroby. Możesz przyjmować paracetamol, który działa przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Zalecane są też krople do oczu, witamina C i rutyna oraz odpoczynek i lekkostrawna dieta. Przy powikłaniach neurologicznych konieczny jest pobyt w szpitalu i podanie sterydów. Niestety, w przypadku infekcji u kobiet w ciąży nie ma możliwości ochrony płodu. Nie każda zakażona urodzi jednak chore dziecko.
Jeśli zauważyłaś niepokojące objawy, a ostatnio byłeś w tropikach, powinnieneś zgłosić się do izby przyjęć najbliższego szpitala zakaźnego. Specjalista najpierw wykluczy inne groźne choroby tropikalne o podobnych objawach (malarię, dengę). A w razie potrzeby wypisze skierowanie na badanie na obecność przeciwciał wirusa zika (możesz je zrobić nie wcześniej niż dwa tygodnie po zakażeniu). W Polsce wykonuje je Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie (cena badania 510 zł), a także laboratoria sieci Alab (cena 131 zł). Niestety jeszcze nie wiadomo, jak długo wirus może utrzymywać się w organizmie i zakażać.
5 Na czym polega leczenie?
Nie ma leków, które zabijają wirusa, terapia polega na łagodzeniu objawów choroby. Możesz przyjmować paracetamol, który działa przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Zalecane są też krople do oczu, witamina C i rutyna oraz odpoczynek i lekkostrawna dieta. Przy powikłaniach neurologicznych konieczny jest pobyt w szpitalu i podanie sterydów. Niestety, w przypadku infekcji u kobiet w ciąży nie ma możliwości ochrony płodu. Nie każda zakażona urodzi jednak chore dziecko.
6 Jak chronić się przed wirusem?
Nie ma szczepionki ani leków zabezpieczających przed infekcją. Należy więc unikać ugryzień komarów. Jak? Podczas pobytu w krajach, w których występuje zika, stosuj repelenty. Najlepiej przez całą dobę, a szczególnie przed południem, kiedy komary Aedes są najaktywniejsze. Sięgaj po preparaty na bazie ikarydyny – ta substancja najskuteczniej odstrasza owady przenoszące zikę. Ubieraj się tak, by osłonić jak największą powierzchnię ciała. Śpij pod moskitierą, zabezpieczaj okna i drzwi siatką na owad)'. Nie wyjeżdżałaś za granicę, ale twój partner wrócił z tropików? Dobrze, by podczas stosunku używał prezerwatywy. Jak długo? Co najmniej przez dwa miesiące od powrotu z egzotycznej wyprawy, chyba że wcześniej badanie wykluczy zakażenie.
Jesteś w ciąży lub ją planujesz?
Lepiej nie wybieraj się do krajów, gdzie panuje zika. Zagrożenie infekcją jest największe w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy wiele kobiet nie wie jeszcze, że spodziewa się dziecka.
A jeśli wyjedziesz, przebadaj się po powrocie.
7 Czy wirus zika może pojawić się w Europie?
Już się pojawił. Do maja tego roku zakaziły się nim 523 osoby z 17 krajów UE, m.in. Hiszpanii. Francji, Czech. W Słowenii urodziło się dziecko z małogłowiem (matka podczas ciąży była w Brazylii).
We wszystkich przypadkach do zakażenia doszło za granicą. Jednak Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega, że latem wirus może rozprzestrzenić się w Europie. Powód? Na południu kontynentu żyją komary z rodzaju Aedes. Ostatnio w Grecji, Rumunii i we Włoszech pojawiły się tzw. rodzin1e przypadki chorób tropikalnych przenoszone przez te owad)'. A to oznacza, że istnieje też ryzyko infekcji wirusem zika.
Już się pojawił. Do maja tego roku zakaziły się nim 523 osoby z 17 krajów UE, m.in. Hiszpanii. Francji, Czech. W Słowenii urodziło się dziecko z małogłowiem (matka podczas ciąży była w Brazylii).
We wszystkich przypadkach do zakażenia doszło za granicą. Jednak Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega, że latem wirus może rozprzestrzenić się w Europie. Powód? Na południu kontynentu żyją komary z rodzaju Aedes. Ostatnio w Grecji, Rumunii i we Włoszech pojawiły się tzw. rodzin1e przypadki chorób tropikalnych przenoszone przez te owad)'. A to oznacza, że istnieje też ryzyko infekcji wirusem zika.
8 W których rejonach świata ryzyko zakażenia jest największe?
Dotąd zika rozprzestrzeniła się w 71 krajach. W tym roku najwięcej zachorowań odnotowano w krajach Ameryki Południowej i Środkowej oraz na Karaibach. Wirus pojawił się także na Wyspach Zielonego Przylądka, w Afryce i w rejonie południowego Pacyfiku (m.in. na Samoa i Fidżi). Informacje o zagrożeniu ziką znajdziesz na stronie: polakzagranica.msz.gov.pl lub gis.gov.pl (w zakładce: Zdrowie, Informacje dla podróżujących).
IZABELA FlLC·REDLlŃSKA
Twój STYL nr 7 lipiec 2016 s. 189
Twój STYL nr 7 lipiec 2016 s. 189
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz