Nadciśnienie
tętnicze, choroba nadciśnieniowa, z ang. hipertensja (łac. hypertonia
arterialis, niekiedy stosowane skróty HA i AH) – przewlekła choroba układu
krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem
tętniczym krwi zarówno skurczowym (górnym), jak i rozkurczowym (dolnym).
Zdecydowana
większość (ponad 90%) przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny
(samoistny), tzn. bez znanej somatycznej przyczyny, którą dałoby się usunąć interwencją
medyczną. Etiologia nadciśnienia tętniczego pierwotnego nie została w pełni
ustalona. Uważa się, że odgrywają w niej rolę czynniki genetyczne i
środowiskowe. Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym
(objawowym), gdy dobrze jest znana przyczyna choroby, np.: choroby nerek,
choroby gruczołów dokrewnych lub choroby mózgu.
Jakie są objawy
nadciśnienia?
Najczęstszymi
objawami nadciśnienia są:
·
bóle głowy w rejonie potylicy, zwłaszcza po
przebudzeniu
·
mroczki przed oczami
·
zawroty głowy
·
szumy w uszach
·
pulsowanie w skroniach
·
zaburzenia widzenia
·
krwotoki z nosa
·
bezsenność
·
rozdrażnienie i impulsywność
·
zmęczenie poranne
·
uczucie zbyt mocnego bicia serca
·
zasłabnięcia
·
bóle zamostkowe
·
duszności
·
potliwość
·
chrapanie
·
nadmierna męczliwość.
Symptomy
choroby mogą mieć niewielkie nasilenie i nie zwracamy na nie uwagi. Mogą też
pojawiać się okresowo (np. w sytuacjach stresujących). Czasami nawet zupełnie
mijają, bo organizm przywyka do wysokiego ciśnienia i nie odczuwamy żadnych
dolegliwości. Zdarza się też, że jest odwrotnie – w miarę postępu schorzenia
objawy występują coraz częściej i nasilają się. Czasem pojawiają się nowe,
które są związane z powikłaniami narządowymi.
Jakie należy wykonać badania,
które potwierdzą lub wykluczą nadciśnienie?
Najważniejszym
badaniem oceniającym wysokość ciśnienia jest jego pomiar. Lekarz używa do tego
manometru. Ty sam możesz zastosować łatwy w obsłudze aparat z apteki (warto go
skalibrować u lekarza).
Jeśli
sam mierzysz ciśnienie, rób to o tej samej porze, na tej samej ręce (opartej na
stole). Powinno się je mierzyć po 10–20-minutowym odpoczynku, godzinę po
posiłku, jeśli palisz – pół godziny po wypaleniu papierosa, najlepiej rano
przed zażyciem stale przyjmowanych leków. Nadciśnienie rozpoznaje się po wielokrotnych
pomiarach. Jeśli ciśnienie jest stale podwyższone i towarzyszą temu różne
objawy, trzeba iść do lekarza. Prócz pomiaru ciśnienia (regularnego, co
najmniej przez miesiąc) może on też sprawdzić jego wartości za pomocą tzw.
Holtera ciśnieniowego (całodobowy automatyczny pomiar ciśnienia), który pozwala
uniknąć błędów w pomiarach wykonywanych samemu oraz tzw. zespołu białego
fartucha (chwilowy wzrost ciśnienia podczas badania lekarskiego). Ponadto zleci
zrobienie badania krwi, moczu, EKG (spoczynkowego i wysiłkowego) i USG
serca, a także dna oka. Na podstawie wszystkich uzyskanych wyników postawi
diagnozę i dobierze odpowiednią terapię.
Czy istnieją „domowe”
sposoby obniżenia ciśnienia?
Najprostszym
sposobem jest zastosowanie odpowiedniej diety, w której starajmy się unikać tłuszczów
zwierzęcych (m.in. smalec, masło). W zamian używaj oliwy, oleju z orzechów
włoskich i sezamu, oleju rzepakowego – zawierają sporo kwasów omega-3 i
omega-6 obniżających ciśnienie i zły cholesterol (LDL).
Zamiast
słodyczy i słonych przegryzek, spożywaj dużo warzyw i owoców obniżających
ciśnienie (np. buraki, pomidory, cebula, czosnek, seler, żurawina).
Pamiętaj
o dobrych dla prawidłowego ciśnienia minerałach – potasie (np. pomidory,
ziemniaki) i magnezie (orzechy, kakao, ziarna zbóż). Jedz owoce obfitujące
w witaminę C (cytrusy, czarne porzeczki, żurawina) – jej stały niedobór
powoduje długotrwały skurcz naczyń krwionośnych.
Lub
zastosuj odpowiednią suplementację tych składników przyjmując naturalne
preparaty witaminowe.
Ogranicz
używanie soli (zatrzymuje wodę w organizmie, powodując wzrost ciśnienia), a
jeśli to trudne, stosuj sól dietetyczną, doceń też zioła np. estragon.
Zrezygnuj
z używek (nikotyna np. obkurcza naczynia krwionośne i dodatkowo uszkadza
wyściełający je śródbłonek).
Uważaj
na preparaty zawierające efedrynę (np. niektóre syropy na kaszel), która
podnosi ciśnienie.
Aktywność
fizyczna jest także pomocna w walce z nadciśnieniem, dlatego zacznij się ruszać
– zrezygnuj z windy i chodź po schodach, regularnie pływaj itp. Regularnie
wykonuj nieforsujące ćwiczenia (gimnastyka, marsze, pływanie, jazda na
rowerze).
Stres
może także powodować wzrost ciśnienia krwi. Staraj się jak najmniej denerwować
i naucz się technik relaksacji.
Wysypiaj
się, a jeśli nie możesz zasnąć, wypij herbatę z melisy, ciepłe mleko, ale nie
sięgaj po środki nasenne bez konsultacji z lekarzem.
Jeśli
przyjmujesz leki, nie zmniejszaj ich dawek, nawet gdy dobrze się czujesz – o
tym może decydować tylko lekarz; jeśli czujesz się źle po lekach, poproś
lekarza o ich zmianę.
Zalecenia
lekarza:
Zmiana
dotychczasowego stylu życia: Jeśli masz nadwagę, zrzuć zbędne kilogramy (utrata
1 kg obniża ciśnienie o 2–3 mm Hg, a 10 kg – o 20–30 mm Hg).
Stosuj
właściwą dietę (np. śródziemnomorską).
Ogranicz
picie kawy (do 2 filiżanek słabego naparu).
Nie
obawiaj się ruchu.
Farmakoterapia
(leki zwykle stosuje się w nadciśnieniu umiarkowanym i ciężkim, lekarz dobiera
je indywidualnie dla każdego pacjenta; przy utrwalonym nadciśnieniu trzeba je
przyjmować już na stałe):
·
leki moczopędne (m.in. tiazydy, diuretyki
pętlowe)
·
beta-blokery (powodują spowolnienie pracy
serca) i alfa-blokery (rozszerzają naczynia krwionośne)
·
inhibitory konwertazy angiotensyny (m.in.
ramipril, enalapryl)
·
blokery kanału wapniowego (np. werapamil)
·
leki alfa-1adrenolityczne (m.in.
doxazosyna).
Jak interpretować pomiary
ciśnienia tętniczego:
Ciśnienie
skurczowe
(mm
Hg)
|
Ciśnienie
rozkurczowe
(mm
Hg)
|
Ocena
ciśnienia
|
120
|
80
|
optymalne
|
121-
129
|
81-
84
|
prawidłowe
|
130-
139
|
85-
89
|
wysokie
prawidłowe
|
140-
159
|
90-
99
|
nadciśnienie
łagodne
|
160-
179
|
100-
109
|
nadciśnienie
umiarkowane
|
Powyżej
180
|
Powyżej
110
|
nadciśnienie
wysokie
|
Ciśnienie trzeba regularnie sprawdzać, ja jeszcze nie mając objawów dowiedziałem się już, że mam nadciśnienie. Wszystko dzięki regularnym badaniom, korzystam z usług https://polmed.pl/placowki/centrum-medyczne-polmed-warszawa-woloska/ i nie tylko do lekarza pierwszego kontaktu ale i do specjalistów chodzę właśnie tam. Badania też można wykonać na miejscu, również te do pracy.
OdpowiedzUsuń